Jak sprawdzić historię kredytową?
Pojęcie historii kredytowej jest z pewnością znane wszystkim osobom, które korzystały już z ofert pożyczek lub kredytów, a bank analizował ich potencjał kredytobiorcy. Jest to nic innego jak swego rodzaju świadectwo, dzięki któremu instytucje finansowe mogą sprawdzić solidność, wiarygodność i fizyczną zdolność swojego klienta do terminowego spłacania długu, co z pewnością pomaga im w decyzji o przyznaniu lub też nie przyznaniu kolejnej pożyczki. Umożliwia to również wyeliminowanie naciągaczy, którzy nie wywiązywali się wcześniej z obowiązku regularnej spłaty długu. W historii kredytowej, czyli tzw. zbiorowej pamięci banków, gromadzone są bowiem wszystkie dane dotyczące poprzednich procesów kredytowych i informacje na temat terminowości i płynności ich spłacania. Swoją historię kredytową posiada każdy, kto przynajmniej raz w życiu zaciągnął dług w instytucji finansowej. Niewiele z nas jednak wie, że dotyczy to również przypadków tych osób, które nigdy nie brały kredytu gotówkowego czy hipotecznego, a które jednak korzystały z kart kredytowych lub miały do spłacenia debet na koncie osobistym.
Historie kredytowe wszystkich rachunków – zarówno tych dobrze obsługiwanych jak i tych, które spłacane były nieterminowo – zebrane i usystematyzowane są natomiast w powstałym w 1997 roku Biurze Informacji Kredytowej (tzw. BIK). Powołane ono zostało w celu zmniejszenia ryzyka kredytowego, ochrony obrotu pieniężnego oraz uniknięcia zbyt wysokiego zadłużenia, czyli po prostu dla zwiększenia bezpieczeństwa. Informacje o każdym rachunku przesyłane są do Biura przez banki i Spółdzielcze Kasy Oszczędnościowo – Kredytowe (tzw. SKOKi) comiesięcznie – począwszy od dnia złożenia przez klienta aplikacji o przyznanie pożyczki – a w nim przetwarzane aż do czasu całkowitego spłacenia zobowiązania. Jednakże w przypadku klienta, który nie wywiązywał się terminowo z dokonywania opłat, jego dane przechowywane będą aż do 5 lat po wygaśnięciu umowy. Poza tym, każdy kredytobiorca oceniany jest według specjalnej skali punktów (tzw. scoring), które pomagają instytucjom w oszacowaniu ryzyka kredytowego. Im mniej punktów, tym większe prawdopodobieństwo, że klient nie jest godzien zaufania. Ocena punktowa zaczyna się na wartości 192, a kończy na 631 punkcie. Dodatkowo ukazana jest ona pod postacią graficzną – od jednej do pięciu gwiazdek.
Jak więc sprawdzić historię kredytową? Każdy polski kredytobiorca ma prawo darmowego zweryfikowania swoich danych raz na 6 miesięcy. Wystarczy złożyć wniosek o wydanie takiego raportu przez BIK, co warto zrobić na przykład przed składaniem aplikacji o kredyt. Pozwala to bowiem na upewnienie się, że nie mamy do spłacenia żadnych zaległych opłat i bank weźmie nas za solidnego oraz godnego zaufania klienta, a co za tym idzie, nie odmówi nam pomocy. Darmowy raport jest jednak niepełny – zawiera on tylko naszą historię kredytową bez informacji o przyznanych punktach. Jeśli chcemy otrzymać bardziej szczegółowy i bogatszy wyciąg lub zależy nam na dodatkowych usługach pozwalających na regularne kontrolowanie naszej historii, musimy wykupić w BIK odpowiedni pakiet, co obecnie możemy zrobić internetowo, np. poprzez portal BIK.pl, na oficjalnych stronach bankowości internetowej niektórych placówek (np. PKO, Bank Pekao, Inteligo) lub bezpośrednio w wybranych bankach (np. Bank Pocztowy, citi handlowy).
Na stronie Biura Informacji Kredytowej proces ten rozpoczynamy od zarejestrowania się, czyli podania swojego adresu e-mail i zaakceptowania obowiązującego regulaminu. Następnie wybieramy interesujący nas pakiet – Minimalny (darmowy), Ochrona (49 zł/rok) lub Monitoring (99 zł/rok). Kolejnym krokiem jest potwierdzenie tożsamości. Możemy to zrobić poprzez wstawienie skanu dowodu, kwalifikowany podpis elektroniczny lub poprzez list polecony z potwierdzeniem odbioru. Jest to konieczność, której nie możemy ominąć ze względu na bezpieczeństwo. Następnym punktem rejestracji jest wygenerowanie profilu kredytowego – aby to zrobić, musimy zalogować się podając nasz adres e-mail i wcześniej ustalone hasło. Po otrzymaniu dostępu do nowo utworzonego konta internetowego (zwykle dostajemy SMSa z odpowiednim kodem dostępu) możemy na nim przeglądać wystawione raporty lub wygenerować plik w PDF.
Jeśli interesuje nas zamówienie raportu na stronie mobilnej bankowości, proces ten wygląda podobnie do powyższego. Logujemy się do swojego konta internetowego i zamawiamy tam raport BIK. Nasz wniosek zostaje przesłany przez bank do Biura, które generuje odpowiedni dokument i odsyła go do naszego ośrodka finansowego. Ten udostępnia zaszyfrowany plik PDF i wysyła nam SMSa z kodem dostępu. Opłatę za wyciąg bank pobiera bezpośrednio z naszego rachunku osobistego.
Możliwym jest również zamówienie raportu osobiście u pracowników wybranych banków, a nawet na Poczcie Polskiej. W pierwszym przypadku wystarczy udać się do odpowiedniej placówki, zweryfikować swoje dane u pracownika, który wyśle za nas wniosek o wystawienie raportu przez BIK. Ten, po rozpatrzeniu prośby, odeśle do banku odpowiedni wyciąg w formie elektronicznej, a pracownik wydrukuje go dla Ciebie. Jeśli chodzi o Pocztę Polską to nie kontaktuje się ona bezpośrednio z Biurem Informacji Kredytowej, pomaga jedynie w utworzeniu naszego prywatnego profilu na oficjalnej stronie BIK.pl, który później musimy osobiście potwierdzić i aktywować mailowo. Utworzone więc zostaje konto, na które BIK przesyła nam raport zgodny z wybranym uprzednio pakietem.
Wystarczy więc poświęcić kilkanaście minut, żeby dowiedzieć się jak postrzega nas bank i czy nie będziemy mieć w przyszłości problemu z zaciągnięciem kolejnej pożyczki. Warto również to zrobić, aby sprawdzić poprawność znajdujących się tam informacji – może się bowiem zdarzyć, że raport zawierał będzie nieprawdziwe dane działające na naszą niekorzyść. A jak widać – zweryfikowanie naszej historii kredytowej nie jest wcale skomplikowane.
